tháng 10 02, 2018
Du lịch là một trong những ngành đang có nhu cầu
nhân lực cao tại VN. Tuy nhiên, trong thời buổi hội nhập như hiện nay, để thành
công trong ngành này, các sinh viên cần rèn luyện 7 kỹ năng mềm cần thiết sau:
Cần
trang bị những gì?
Băn khoăn của hầu hết các sinh
viên ngành Việt Nam học tại diễn đàn là không biết đã chọn nghề đúng hay chưa,
vì tốt nghiệp ra trường có dễ tìm việc không, các doanh nghiệp cần sinh viên
những kỹ năng sống cơ bản gì, tại sao điều kiện đầu tiên ở nhiều đơn vị tuyển
dụng thường là cần người có kinh nghiệm, làm du lịch lương có cao không, có cần
ngoại hình không…?
Ths Phan Thanh Long, Giám đốc
khách sạn Oscar Sài Gòn có kinh nghiệm làm quản lý 13 năm, từ khi mới 30 tuổi,
đã trấn an các SV của ngành học này: “Các bạn đã chọn đúng nghề vì nhân lực cho
ngành du lịch đang rất thiếu, đặc biệt là nhân lực có trình độ cao. Tuy nhiên,
trình độ chuyên môn chỉ mới là một vế, các bạn cần trang bị thêm các kỹ năng cho ngành du lịch thì mới
cạnh tranh được với nghề. Bên cạnh đó, các bạn phải học cách chấp nhận khó
khăn, thử thách ở giai đoạn đầu, đó có thể là làm chéo nghề, làm những công
việc nhỏ nhất để tích lũy kinh nghiệm. Như bản thân tôi trước khi đứng ở vị trí
giám đốc đã bắt đầu từ việc xách vali cho khách, phụ bếp… nếu yêu nghề thì mọi
trở ngại đều có thể vượt qua”.
Theo Ths Võ Việt Hòa, Công ty dịch
vụ lữ hành Saigontourist, các công ty thường tuyển nhân viên có bề dày kinh
nghiệm để nhanh hiểu việc, có chuyên môn nhất định, giảm khâu đào tạo lại, tuy
nhiên, điều đó không nhất thiết người đó phải từng kinh qua vị trí tương tự tại
một công ty khác, mà thực chất chỉ là người hiểu công việc sắp đảm nhận. Chẳng
hạn, SV đã từng làm bán thời gian, phụ bàn cũng được, có va chạm thực tế, tiếp
xúc khách hàng, biết ứng xử, đặc biệt nếu SV đã từng học thêm nghiệp vụ liên
quan đến vị trí tuyển dụng thì rất được ưu tiên… Nếu làm hướng dẫn viên thì đòi
hỏi phải có kiến thức rộng về văn hóa, lịch sử, khả năng giao tiếp, có sức
khỏe, nhạy bén, linh hoạt, xử lý tình huống. Còn thiết kế tour thì phải gặp
nhiều khách hàng để ghi nhận ý kiến, đi thực tế…
Ths Phan Thanh Long nói thêm:
“Thực ra là khi tuyển người đã từng làm ở một công ty khác có một cái khó là họ
đã quen với nề nếp cũ nên khó thích ứng với cái mới, thậm chí họ có “bài
riêng”, thường thích làm theo ý mình và đôi khi còn áp đặt người khác, có những
đòi hỏi quá đáng, so đo, tính toán… Trong khi đó SV mới ra trường thường không
có nhược điểm đó”.
“Tôi cho rằng trong ba yếu tố để
làm nên một SV hoàn hảo, là kiến thức chuyên môn – kỹ năng – đạo đức, tác phong
thì yếu tố thứ ba là quan trọng nhất. Bởi hai phần kia chỉ cần đào tạo có thể
đạt được nhưng những thói quen về đạo đức, tác phong làm việc chuyên nghiệp rất
khó sửa chữa, mà đây lại là yếu tố quyết định, nên nếu SV chú ý rèn từ trên ghế
nhà trường thì sau này sẽ giúp ích rất nhiều, bởi cái nhìn đầu tiên, thiện cảm
của nhà tuyển dụng đối với nhân viên mới chính là yếu tố này”, Ths Phan Bửu
Toàn, Phó Hiệu trưởng Trường CĐ Nghề du lịch Sài Gòn chia sẻ với các SV.
Tham
khảo các kỹ năng mềm quan trọng của sinh viên ngành du lịch
1. Kĩ năng giao tiếp
Đối với một người hướng dẫn
viên,công việc đầu tiên là phải có kĩ năng giao tiếp, bởi tính chất công việc
của họ là tiếp xúc, hướng dẫn trực tiếp cho du khách về địa điểm mà mình hướng
dẫn khách, hơn hết kĩ năng giao tiếp sẽ giúp cho người hướng dẫn viên ứng biến
với các tình huống bất trắc xảy ra một cách nhanh nhất hiệu quả nhất và ổn thỏa
nhất. Để có những kĩ năng này trước hết bạn cần phải có một kiến thức chuyên
môn tốt sau đó là sự tự tin của bản thân, bạn sẽ trở thành một hướng dẫn viên
chuyên nghiệp nếu bạn biết giao tiếp là điều tất yếu cơ bản đầu tiên để thành
công trong lĩnh vực này.
2. Kỹ năng thuyết trình trước đám đông
Một trong những nhiệm vụ quan
ttọng của người hướng dẫn viên du lịch chính là truyền tải thông tin đến du
khách. Một hướng dẫn viên du lịch giỏi nghiệp vụ vừa phải nắm bắt
được tâm lý du khách, vừa phải thông thuộc các kỹ năng thuyết trình
và phải tạo được sự truyền cảm trong những bài thuyết trình của bạn.
Nếu bạn chỉ đơn giản truyền tải
thông tin bằng một giọng văn đều đều “ru ngủ” theo những nội dung đã được chuẩn
bị sẵn thì sẽ chỉ đem đến sự nhàm chán cho du khách.
3. Kỹ năng làm chủ cảm xúc
Là một người hướng dẫn viên du
lịch, công việc của bạn giống nhứ là “làm dâu trăm họ”, bạn phải luôn luôn
trong tâm thế vui vẻ, cởi mở, thoải mái để phục vụ du khách được tốt nhất.
Bạn phải luôn luôn điềm tĩnh trước
mọi tình huống, dù có xảy ra chuyện gì cũng phải giữ thái độ lịch thiệp với du
khách. Bạn phải tạo cho du khách sự an tâm và thoải mái khi đồng hành với
mình. Đây chính là một kỹ năng mềm cần thiết mà bạn phải luôn cố gắng trau dồi
để thành công trong công việc này.
4. Kỹ năng quan sát
Điều này nói ra nghe có vẻ bình
thường, nhưng thực ra nó lại là một kỹ năng khá quan trọng. Quan sát không chỉ
là nhìn, mà phải là “nắm bắt” – nhìn và thu nhận được gì. Giao tiếp ứng xử
không phải lúc nào cũng được thực hiện qua ngôn ngữ nói, mà nhiều khi là một cử
chỉ, là một ánh mắt, là một cái nhíu mày, hay cái bĩu môi,… Nếu là người giỏi
quan sát, bạn sẽ thấy trong hàng chục khuôn mặt có thể có những nét biểu cảm
khác nhau, bạn sẽ “đo” được chỉ số cảm xúc của khách đang như thế nào, từ đó sẽ
giúp bạn điều chỉnh ứng xử để thay đổi cảm xúc du khách theo hướng tích cực
hơn.
5. Biết cách tổ chức sắp xếp
Những tour du lịch trong công ty
bạn thường được lên kế hoạch sắp xếp cụ thể về địa điểm, thời gian,… để thể
hiện sự chuyên nghiệp của những người làm du lịch và thuận tiện hơn cho người
hướng dẫn. Nhưng không vì thế mà bạn cứ đinh ninh rằng chỉ cần làm theo bảng kế
hoạch là được. Không phải chuyến đi nào cũng đều thuận lợi như ý muốn, sẽ có
những trục trặc nhỏ về thời gian hay thay đổi về vấn đề gì đó buộc bạn cần phải
linh hoạt thay đổi lịch trình và ứng biến thật nhanh chóng không để du khách
phải đợi lâu vì nguời hướng dẫn của họ lúng túng không biết phải làm gì tiếp
theo.
6. Vốn ngoại ngữ
Trong thời kì hội nhập như hiện
nay, mọi bạn trẻ nên giữ cho mình vốn tiếng anh để trở thành một người trẻ hiện
đại văn minh, và đương nhiên người hướng dẫn viên du lịch thì không thể thiếu
rồi. Với thời kì hội nhập và phát triển như hiện nay, du lịch Việt Nam đã và
đang phát triển, khách nước ngoài biết đến nước ta nhiều hơn với nhiều địa điểm
du lịch hấp dẫn, vì vậy để trở thành một hướng dẫn viên chuyên nghiệp bạn cần
phải trau dồi vốn tiếng Anh của mình và các thứ tiếng khác tùy vào lượng khách
du lịch đến với Việt Nam là nước nào. Ngoại ngữ là yếu tố cơ sở nhất cho ngành
hướng dẫn viên du lịch đấy.
7. Kỹ năng ứng biến/xử lý tình huống
Dù có lên kế hoạch chu đáo và hoàn
mỹ đến đâu, thì trên những chặng hành trình thực tế không phải lúc nào cũng
suôn sẻ như ta mong đợi – nhất là đối với những hành trình du lịch khám phá
hoặc du lịch mạo hiểm. Vì vậy, kỹ năng ứng biến hay có thể gọi là kỹ năng “phản
ứng nhanh” sẽ giúp cho người hướng dẫn viên luôn làm chủ được tình thế khi có
những rủi ro ngoài mong đợi xảy ra.
Chắc chắn, một người hướng dẫn
viên du lịch nhanh nhạy trong việc xử lý các tình huống ngoài lề sẽ để lại ấn
tượng tốt đẹp và sự tin tưởng trong lòng du khách hơn là một anh lớ ngớ như “gà
mắc tóc”.
Bạn
nên rèn luyện từ đâu? Đừng bỏ phí thời gian ngồi trên ghế nhà trường
Như chúng ta đã biết sẽ hình thành
chính thức cộng đồng kinh tế ASEAN thì việc thừa nhận lẫn nhau về văn bằng của
người lao động (LĐ) trong cộng đồng là một yêu cầu quan trọng. Việc triển khai
thỏa thuận này sẽ khuyến khích mở cửa và tự do hóa thị trường LĐ du lịch trong
khu vực, tạo điều kiện để LĐ trong ngành dịch chuyển tự do, qua đó nâng cao
tính cạnh tranh của ngành du lịch các nước ASEAN…
Điều này tạo cơ hội cho người giỏi
không chỉ có thị trường LĐ trong nước để làm việc mà còn vươn ra những nước
trong khu vực. Nhưng ngược lại đó cũng là thách thức, vì các bạn không chỉ cạnh
tranh với LĐ trong nước mà phải giỏi hơn LĐ các nước khác mới mong được tuyển
dụng.
TS Phạm Thu Nga, Trưởng khoa Văn
hóa du lịch Trường đại học Sài Gòn cho rằng, việc trang bị trình độ chuyên môn,
khả năng nói trước đám đông,
khả năng ngoại ngữ (tiếng anh giao tiếp), vốn kiến thức xã hội… không chỉ để
đáp ứng yêu cầu nhà tuyển dụng mà còn là đòi hỏi cần thiết trong thời đại hội
nhập đa văn hóa như hiện nay, trong đó du lịch là một trong những lĩnh vực hội
nhập trước tiên.
“Chính điều đó đòi hỏi ngay bây
giờ các bạn đừng học kiểu “thư thả” lướt cho qua môn, sau này đến khi đi làm,
bị hổng nhiều kiến thức phải mày mò học lại thì cực lắm. Đặc biệt là ngoại ngữ,
trong trường dạy các bạn một ngoại ngữ thì phải tìm nơi học thêm ngoại ngữ khác
để trang bị thêm cho mình. Bên cạnh đó, sinh viên ngành du lịchcũng đừng quá mê đi làm thêm mà
sao nhãng việc học, phải biết cân bằng để tiếp nhận được nhiều kiến thức nhất,
không phải bỏ phí thời gian khi còn ngồi ở giảng đường, vì đây là khoảng thời
gian các bạn tiếp thu nhanh nhất, dễ học nhất”, Ths Võ Việt Hòa nhắc nhở.
Các đại biểu cũng chia sẻ rằng,
lương của ngành du lịch thuộc vào mức trung bình khá nên nếu so sánh với các
ngành nghề khác thì dễ có tư tưởng không bền vững. Tuy nhiên, nếu có năng lực
thật sự thì sẽ sống tốt với nghề. Làm du lịch nên thường xuyên tiếp xúc với
khách hàng, do vậy ngoại hình cũng khá cần thiết, tuy nhiên, có nhiều bộ phận
khác nhau, thường thì dịch vụ khách sạn, hướng dẫn viên mới chú trọng một chút
về ngoại hình.
Kết luận:
Bạn đã đi du lịch theo tour, đã từng
tiếp xúc với nhiều hướng dẫn viên khác nhau. Và, chắc hẳn cũng đã từng thấy yêu
mến cũng như “chán” một anh hay một cô hướng dẫn viên nào đó… Điều gì làm lên
sự khác biệt giữa một người hướng dẫn viên giỏi và người hướng dẫn viên chưa
giỏi? Đó chính là những kỹ năng mềm. Sinh viên ngành du lịch cần rèn luyện các
kỹ năng trên ngay từ bây giờ để có nhiều cơ hội nghề nghiệp khi ra trường. Đừng
bỏ phí thời gian trong hành trình đến thành công, bạn nhé!
Theo Báo Văn Hoá Điện tử – Bộ văn hoá Thể Thao &
Du lịch
